درباره شاخصههای انتخاب شهری بهعنوان پایتخت جهانی کتاب توضیح دادهشده که «انسجام دستگاهی، مهمترین ویژگیای است که بهعنوان شاخص در نظر گرفته میشود به این صورت که تمام دستگاههای فعال در عرصه کتاب و کتابخوانی اعم از دولتیها و غیردولتیها، انجمن کتابداران، کتابخوانها، ناشران، دستگاههای فرهنگی و … بهصورت موزون هماهنگ باشند تا این اتفاق رقم بخورد. ویژگی دوم خلاقیتی است که لازم است برای معرفی کتاب در شهر و روستا وجود داشته باشد. سومین عنصر، درگیر کردن عامه مردم در ترویج کتابخوانی است و چهارمین ویژگی این است که چقدر کودکان، نوجوانان و جوانان، بر اثر این طرحها به کتابخوانی رو آورده باشند.»
درست است که داشتن کتابخانه بهعنوان شرط انتخاب یک شهر یا روستا برای پایتختی کتاب مطرح نشده اما با نگاهی به شهر صدرا و فرآیندهایی که در این شهر صورت گرفته میتوان مشاهده کرد که صدرا نهتنها از داشتن کتابخانه محروم است بلکه هیچ فرآیند مشارکت جویانه و خلاقی نیز از سوی شهرداری این شهر دنبال نمیشود تا امیدی به انتخاب صدرا بهعنوان پایتخت کتاب وجود داشته باشد.
نداشتن کتابخانه دلیلی برای عدم کسب عنوان پایتختی کتاب نیست
دبیر ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب استان فارس گفت: لزوما دارا نبودن زیرساختی مانند کتابخانه دلیلی برای نامزدی یک شهر در کسب عنوان پایتختی کتاب نیست؛ اتفاقا کسب این عنوان برای این است که زیرساختهای لازم بهواسطه این عنوان برای شهری که در ترویج کتاب و کتابخوانی پیشگام و پرتلاش ظاهر میشود، فراهم گردد. به گفته حسن دهقان، عنوان پایتخت کتاب ایران، برندی است که میتواند موجب فراهم شدن امکانات لازم برای کتابخوانی یک شهر شود.
مسئول انجمن اهلقلم استان فارس، شاهد این ماجرا را همسایه استان فارس، یعنی بندر بوشهر میآورد که توانست اسفندماه ۱۳۹۶ موفق به کسب این عنوان شود.
او اضافه کرد: بندر بوشهر موفق شد با ارائه ۳۲ طرح نوآورانه و با شعار «راههای رسیدن به آزادی گران است؛ کتاب یک استثناست» این عنوان را برای یک سال تصاحب کند؛ از مجموع ۳۲ طرح، نیمی در مقیاس شهری، ۱۰ طرح در مقیاس منطقهای و ۶ طرح بهصورت ملی اجرا خواهد شد.
ساخت کتابخانه با نهاد کتابخانهها نیست
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان فارس گفت: ما به دنبال ایجاد کتابخانه در این شهر بودیم، اما ازآنجاکه ساخت کتابخانه با نهاد کتابخانهها نیست و بودجه عمرانی نداریم، ناچاریم یک مکان را به این موضوع اختصاص دهیم.
روح الله منوچهری از مکاتبه و مذاکره چندینباره در این خصوص خبر داد و افزود: رایزنی کردیم که چنانچه فضایی موجود باشد، با حفظ مالکیت توسط هر سازمان و فردی این آمادگی را داریم به کتابخانه تبدیل کنیم تا شهروندان صدرا از نعمت کتابخوانی برخوردار شوند.
مدیرکل کتابخانههای عمومی فارس ادامه داد: بااینحال ما آماده هستیم در صورت موجود بودن یک ساختمان، آن را به کتابخانه تبدیل کنیم.
او نامزد شدن صدرا و ارسال پرونده این شهر برای کسب پایتختی کتاب ایران را منوط به دستورالعملی دانست که آن را موردنظر قرار داد و افزود: بیشتر تعهدات، برنامهها و فعالیتهایی است که شهرداریها و سازمانهای مردمنهاد و فرهنگ و ارشاد ارائه میدهند که برای سال آینده در نظر گرفتهشده است.
منوچهری گفت: کتابخانه یکی از ملاکهایی است که مورد داوری قرار میگیرد درحالیکه وجود کتابفروشی و دیگر فعالیتهای در رابطه با ترویج کتاب و کتابخوانی از شاخصهای کسب این عنوان است.
او تصریح کرد: آنچه ضرورت دارد برای کسب این عنوان نیاز به ایجاد کتابخانه است که در شهر صدرا بیش از هر شاخص دیگری مشهود است.